مراحل زخم عمیق را بشناسید

آیا تا کنون دچار بریدگی عمیقی روی سطح بدنتان شده اید؟ به طوری که خون زیادی از زخمتان برود و متوجه آسیب جدی شده باشید! اگر جواب بله است، پس شما دچار زخم عمیق شده اید اما در ادامه با مراحل زخم عمیق آشنا می شویم.

زخم عمیق یا همان زخم باز باعث از بین رفتن پوست می شود. اگر وضعیت زخم عمیق حاد باشد حتی می تواند به بافت ها و اندام داخلی نیز آسیب بزند.

همان طور که می دانید بدن انسان به میزان مشخصی قدرت بازسازی خود در برابر آسیب ها را دارد و مانند هر زخم یا جراحت دیگری در زخم عمیق نیز بدن شروع به بازسازی بافت ها می کند که این پروسه بازسازی همواره خط است اما این امکان وجود دارد که زخم در طی مراحل به عقب یا جلو حرکت کند.

مراحل زخم عمیق

بازسازی زخم توسط بدن مانند یک فرایند است که مراحل مختلفی را طی می کند که این مراحل شامل سازگاری با محیط، التهاب یا ورم، تکثیر یا رشد و مرحله پایانی، همان طور که گفته شد این پروسه یک فرایند خطی و به نوبت است اما ممکن است با توجه به شرایط بیمار و زخم فرایند ترمیم به سمت جلو یا عقب حرکت کند.

مرحله سازگاری با محیط

مرحله سازگاری با محیط در واقع همان فرایند بسته شدن زخم یا انعقاد خون است، این فرایند زمانی آغاز می شود که شخص دچار خونریزی شود. مرحله نخستین سازگاری با محیط هنگامی آغاز می شود که رگ ها و عروق خونی انقباض پیدا کنند که با این کار بتوانند جلوی خروج خون را به مقداری بگیرند.

و در مرحله بعدی سلول هایی به نام پلاکت که بیشتر مردم با آن آشنایی دارند به سمت بیرون از شکاف حرکت می کند که در آن جا بتوانند به یکدیگر ملحق شده و بافتی شبیه به یک دیوار بسازند که بتوانند شکاف دیواره رگ خونی را ببندند و مانع از خون ریزی شوند که ما نتیجه کار پلاکت ها را لخته شدن خون می نامیم.

مرحله دوم انعقاد خون

پس از تشکیل بافت دیواره مانند به علت چسبیدن پلاکت ها به یکدیگر بدن باید این دیواره را محکم کند زیرا این احتمال وجود دارد که دوباره دیواره از بین رفته و خون ریزی ادامه پیدا کند. پس بدن از مولکول هایی به نام فیبرین کمک می گیرد.

فیبرین در محل زخم می تواند به فیبرینوژن تغییر شکل دهد که شبیه به مولکول هایی نخ مانند هستند و در بین پلاکت ها ماند زنجیر قفل می شوند و یک اتصال مولکولی را تشکیل می دهند که باعث تقویت دیواره پلاکتی می شود.

مرحله سازگاری با محیط خیلی سریع اتفاق می افتد به طوری که تمام مراحلی که تاکنون گفته شد تنها در طی چند ثانیه رخ می دهند و پلاکت ها به سرعت پس از پاره شدن دیواره شریان ها به سطح زیرین آن ها می چسبند و مانع خروج خون می شوند.

مرحله سوم انعقاد خون

سومین مرحله انعقاد خون از مراحل زخم عمیق شامل چسبیدن رشته های فیبرین و همچنین استحکام سازی تنها در طی مدت زمانی حدود شصت ثانیه است که با شروع این فرایند و چسبیدن فیبرین ها به یکدیگر ماده دیگری نیز به کمک می آید که هرچه بیشتر و بهتر جلوی خون ریزی را بگیرد.

این ماده پروترومبین است که خود و با کمک ماده منعقد کننده از طریق آزاد شدن در نواحی زخم خون را از حالت مایه به ژل تبدیل می کنند.

تشکیل این بافت که به آن ترومبوز نیز گفته می شود در ناحیه زخم می تواند مانع از خروج سلول های خونی از محل جراحت شود.

درست است که ترومبوز در فرایند انعقاد خون نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. اما در صورتی که از محل زخم جدا شده و به عقب یعنی جریان خون وارد شود می تواند مشکلات جدی اعم از سکته مغزی، حمله یا سکته قلبی ، آمبولی ریه یا حتی در موارد نادرتری آسیب به مغز شود.

مرحله التهاب یا ورم

دومین مرحله از مراحل چهارگانه زخم عمیق شامل التهاب یا ورم در محل آسیب می شود و بلافاصله زمانی آغاز می شود که در محل جراحت شریان ها و رگ های خونی شروع به ترشح مایعی شامل آب، نمک و پروتئین که باعث بالا آمدن و ورم در محل جراحت می شود کنند.

از مزایای التهاب می توان به جلوگیری از خونریزی و همچنین مانع شدن از عفونت در محل زخم نام برد. با ترشح این مواد سلول هایی که وظیفه ساخت و ترمیم بافت را بر عهده دارند به سمت زخم حرکت می کنند.

در این مرحله است که میکروب ها و باکتری ها و همچنین عواملی که موجب آسیب به بافت می شوند از بین می روند.

در این مرحله عوامل مفیدی در ناحیه زخم و التهاب شامل گلبول های سفید خون، مواد معدنی و مغذی برای بهبود به بازسازی زخم، آنزیم های ضروری و غیره جمع می گردند. همچنین در زمان التهاب در ناحیه مورد نظر شاهد قرمزی، گرما و تورم خواهیم بود که کاملاً طبیعی بوده و جزئی از مرحله التهاب است و تا زمانی که بیش از حد طولانی نشود جای نگرانی وجود ندارد.

مرحله تکثیر یا رشد

سومین مرحله از مراحل زخم عمیق زمانی رخ می دهد که زخم موجود به طور کلی با بافت جدیدی که سلول ها با کمک کلاژن آن را می سازند جایگزین شود. به طور کلی به جز بافت جدید نیاز به عروق خونی ای که در محل زخم از بین رفته اند نیز داریم که به بافت های جدیدی که ساخته ایم مواد مغذی و اکسیژن برسانند.

یک سری دیگر از سلول ها وجود دارند که مانند ماهیچه ها توانایی انقباض را دارند و می توانند اطراف زخم را گرفته و به سمت یکدیگر بکشند که زخم بسته شود در این مرحله زخم به صورت بافتی غیر صاف و معمولاً به رنگ های صورتی و قرمز دیده می شود اما دقت داشته باشید بافت هایی که به رنگ سیاه دیده می شوند ممکن است نشانه عفونت باشند.

مرحله پایانی

آخرین مرحله از مراحل زخم عمیق مرحله پایانی است که در این مرحله کلاژن از نوع 1 به نوع 3 تغییر حالت می دهد که نتیجه آن بسته شدن زخم به طور کامل است که به ابن فرایند بازسازی می گویند.

کلاژن وقتی در مرحله پایانی ترمیم زخم قرار می گیرد زخامت آن افزایش یافته و شکل نامنظمی به خود می گیرد که در این مرحله کلاژن در بین و به صورت مستقیم صاف می شوند و می توانند آب را جذب کنند و با جذب آب دوباره می توانند از طریق پیوند های عرضی دوباره به هم بپیوندند که به یکدیگر نزدیک شده و زخم را می بندند.

این پیوند ها با تشکیل و گسترش می توانند اسکار یا همان جای زخم را پوشش داده و التیام بخشند، همچنین کلاژن ها محل زخم را تقویت کرده و پوست را قوی تر می کنند، مرحله پایانی به طور تقریبی از روز 21 ام شروع می شود و تا یک سال یا بیشتر نیز می تواند ادامه داشته باشد.

نکته

حتی با وجود ترمیم زخم باز هم پوست به اندازه پوست دیگر نواحی قدرت نداشته و توانایی کشش آن تنها 80 درصد کشش سایر قسمت ها خواهد بود.

همچنین دقت باشید که عدم پیشرفت در هر یک از مراحل زخم عمیق می تواند منجر شود که زخم وضع بد تری پیدا کند که از جمله آنها می توان به عفونت اشاره کرد.

کلام آخر

تاکنون اینجا با مراحل زخم عمیق آشنا شدیم و به این مسئله پی بردیم که به طور کلی ترمیم آن شامل چهار مرحله می شود که رسیدگی و مراقبت از آن می تواند در بهبود زخم عمیق تأثیر به سزایی داشته باشد.

Source: www.woundsource.com